Jednym z najważniejszych wymogów, jakie musi spełnić wypracowanie maturalne w nowej formule, jest odwołanie się do do lektury obowiązkowej. Musi być to utwór epicki lub dramatyczny. Na maturze podstawowej w nowej formule w 2025 roku lektura ta nie jest narzucona.
Aby praca mogła być jednak oceniona, co najmniej jedno zdanie powinno mieć charakter analityczny
Co to znaczy
CKE w informatorze wyróżnia dwa rodzaje zdań:
👉 Zdanie informacyjne to takie, które zgodnie z nazwą zawiera jedynie informacje, fakty. Np.
W swojej pozytywistycznej powieści pt. Lalka Bolesław Prus ukazuje obraz Warszawy.
Przykład z CKE
Więcej przykładów:
Utwór Konrad Wallenrod został napisany przez Adama Mickiewicza, który umieścił akcję w średniowieczu.
Konrad w wielkiej improwizacji wygłasza monolog skierowany do Boga.
👉 Zdanie analityczne to takie, w którym widoczne są nasze przemyślenia, ocena, analiza sytuacji. Np.
W Lalce to w Zasławku można zobaczyć świetnie funkcjonujące gospodarstwo Prezesowej, która realizowała pozytywistyczne idee pracy organicznej i pracy u podstaw.
Przykład z CKE
Więcej przykładów:
Adam Mickiewicz w Konradzie Wallenrodzie zastosował tzw. kostium historyczny, dzięki któremu świetnie zobrazował ówczesnym czytelnikom, jak można walczyć z wrogiem.
Konrad w wielkiej improwizacji wygłasza prowokacyjny, pełen pychy monolog do Boga, który ostatecznie okaże się jego największym przewinieniem.
Kiedy przywołujesz lekturę obowiązkową, wprowadzenie zdań analitycznych jest wyjątkowo istotne. Jeśli nie pojawi się w Twojej pracy ani jedno zdanie dotyczące wybranego przez Ciebie, obowiązkowego utworu, praca nie może zostać dalej oceniana, ponieważ nie otrzymasz punktu w najważniejszej kategorii, czyli: Spełnienie warunków formalnych polecenia. W tej kategorii zawiera się także np. brak błędu kardynalnego w pracy czy odwołanie do problemu podanego w poleceniu (praca musi być na temat).
Jeśli egzaminator nie wystawi punktu w tej kategorii, nie może wystawić punktów za każdą kolejną, taka praca oceniana jest więc za 0 pkt.
Jak uniknąć więc rozprawki ocenionej na 0 pkt.?😰
Spokojnie! Wystarczy, że zapamiętasz ważną kwestię dotyczącą wypowiedzi argumentacyjnej – jak sama nazwa wskazuje nie jest ona miejscem na streszczanie lektur, czy przekazywanie informacji o lekturach, a przede wszystkim miejscem na Twoje opinie i argumenty. Wprowadzenie nawet jednego zdania analitycznego dotyczącego lektury obowiązkowej sprawia, że spełniasz ten warunek. Nie jest to więc trudne – wystarczy, że będziesz o tym pamiętać! Jest to niezbędne minimum, jednak polecam Ci tworzyć argumenty głównie za pomocą zdań analitycznych. Egzaminator nie jest osobą, która musi zapoznać się ze streszczeniem lektury w twoim wypracowaniu, ale przede wszystkim chce poznać Twoje zdanie i to, jak analizujesz dane wątki.
Chcesz poznać więcej konkretów, jak napisać wypracowanie z polskiego? Koniecznie sprawdź ebook Napisz wypracowanie maturalne według wzoru, w którym otrzymasz instrukcję krok po kroku, jak napisać rozprawkę maturalną, proste schematy na wypowiedzi pisemne, przykładowe zdania, rozprawki i konspekty prac w nowej formule.
